اگر قصد دارید کالایی را به خارج از کشور صادر کنید یا دستگاهی برای خط تولید کارخانه خود از کشورهای خارجی وارد کنید، نیاز دارید که برای جابه‌جایی آن یک یا چند کانتینر اجاره کنید. شرکتهای حمل‌ونقل دریایی که وظیفه انتقال کالا بین کشورها را بر عهده دارند، کانتینرها را برای مدت معینی به شما اجاره می‌دهند. اگر کانتینرها را در زمان مقرر به این شرکت‌ها بازنگردانید، باید مبلغی به عنوان جریمه دیرکرد یا “دموراژ کانتینر” (Demurrage) یا هزینه تأخیر عودت کانتینر پرداخت کنید.
فری تایم (Free Time)
هنگام اجاره کانتینر از یک شرکت کشتیرانی، در قرارداد زمانی با عنوان فری تایم تعیین می‌شود. این زمان به شما اجازه می‌دهد تا بدون پرداخت جریمه، کانتینر را در اختیار داشته باشید. فری تایم معمولاً به دو بخش تقسیم می‌شود:
- فری تایم در مبدأ: از زمانی که کانتینر خالی را دریافت می‌کنید تا وقتی که کانتینر پر شده را تحویل می‌دهید.
- فری تایم در مقصد: از زمانی که کانتینر پر شده به مقصد می‌رسد تا زمانی که کانتینر خالی به محوطه بازگردانده می‌شود.
این بازه‌ها برای مدیریت بهتر زمان و هزینه در زنجیره تأمین اهمیت دارند. بیشتر مطالعه بفرمایید: حمل کانتینری
چه کسی مسئول پرداخت دموراژ کانتینر می‌باشد؟
مسئولیت پرداخت دموراژ معمولاً بر عهده طرفی است که موظف به عودت کانتینر است. در بیشتر موارد، این طرف مسئولیت پرداخت دموراژ را بر عهده دارد. به عبارت دیگر، اگر کانتینر به موقع عودت نشود و تأخیری در عودت آن رخ دهد، طرف موظف به عودت کانتینر مسئول پرداخت هزینه تأخیر عودت یا دموراژ است. به هر حال، مسئولیت پرداخت دموراژ ممکن است در قراردادها و توافقات بین طرفین (مانند قرارداد حمل و نقل) تعیین شده باشد.
آیا خرده بار شامل دموراژ می‌شود؟
خیر، زیرا که به محض ورود کانتینر محموله های خرده بار، بارها از کانتینر تخلیه شده و به انبار گمرک انتقال پیدا می کند و تنها هزینه های انبار داری به عهده صاحب کالا می باشد.
دیسپچ یعنی چه؟
کانتینر زمانی که زودتر از مدت تعیین شده در قرارداد، تخلیه بار را انجام داده و عودت داده شود دیسپچ اتفاق می افتد.
استریپ در دموراژ
استفاده از روش استریپ در تخلیه بار می‌تواند یک راهکار موثر برای کاهش هزینه‌های مازاد باشد. با استفاده از این روش، کالاها به صورت مستقیم از کانتینر خارج شده و درون کامیون قرار می‌گیرند و به سمت انبار مقصد ارسال می‌شوند.
در این حالت، کانتینر تخلیه شده و همان موقع می‌توان آن را عودت داد. با استفاده از روش استریپ، زمان و هزینه‌های مربوط به تخلیه و بارگیری مجدد کانتینرها کاهش می‌یابد.
همچنین، این روش می‌تواند بهبود کارایی و بهره‌وری در حمل و نقل کالاها را فراهم کند، زیرا تعداد بیشتری کالا در یک واحد زمانی قابل تخلیه و انتقال است.
با این حال، قبل از استفاده از روش استریپ، باید اطمینان حاصل شود که شرایط و ظرفیت لازم برای تخلیه و نگهداری کالاها در محوطه مقصد فراهم شده باشد. همچنین، قوانین و مقررات مربوط به گمرک و حمل و نقل باید رعایت شود تا همه فرآیندها به درستی انجام شود.
در صورت تمایل می توانید درباره سایر اصطلاحات نیز مطالعه بفرمایید: اصطلاحات حمل و نقل دریایی
چرا هزینه دموراژ به وجود می آید؟
عواملی که ذکر کردید می‌توانند به ایجاد هزینه‌های اضافی در ترخیص و حمل و نقل کالاها منجر شوند. این عوامل شامل موارد زیر می‌شوند:
- اختلافات میان شرکت کشتیرانی و صاحب کالا: ممکن است در مورد هزینه‌ها و شرایط ترخیص و حمل و نقل کالاها بین شرکت کشتیرانی و صاحب کالا اختلافاتی وجود داشته باشد که به افزایش هزینه‌ها منجر می‌شود.
- مشکلات مالی در ترخیص: صاحب کالا ممکن است به دلیل مشکلات مالی نتواند به طور بهینه هزینه‌های ترخیص را پرداخت کند، که باعث ایجاد هزینه‌های اضافی می‌شود.
- عدم آگاهی صاحب کالا: صاحب کالا ممکن است از هزینه‌های معطلی در ترخیص و حمل و نقل کالاها آگاهی نداشته باشد و در نتیجه با هزینه‌های اضافی مواجه شود.
- تأخیر در دریافت سند‌های ترخیص: صاحب کالا ممکن است به دلیل تأخیر در دریافت سند‌های مربوط به ترخیص، نتواند به موقع اقدامات لازم را انجام دهد و هزینه‌های اضافی برای تأخیر در ترخیص پرداخت کند.
- تأخیر در ترخیص کالا: در برخی موارد، ترخیص کالا بیش از زمان تعیین شده به طول می‌انجامد که باعث ایجاد هزینه‌های اضافی می‌شود.
- بازرسی‌های کانتینر: برخی از بازرسی‌ها مانند بازرسی توسط پلیس ممکن است باعث توقف بیش از حد حامل شود و هزینه‌های اضافی را ایجاد کند.
این عوامل می‌توانند به افزایش هزینه‌های مربوط به دموراژ و ترخیص کالاها منجر شوند.
چگونه می توان از به وجود آمدن دموراژ و خسارات جلوگیری کرد؟
- استفاده از شرکتهای ترخیص کار در صورت نداشتن تجربه برای سرعت بخشیدن به کار و دوری از هزینه های اضافی
- تخصیص زمان بیشتر به صورت رایگان برای تهیه مدارک ترخیص هنگام عقد قرارداد
- دریافت نمونه محصول قبل از سفارش اصلی خرید
- انتخاب مسیر و بندر مناسب با توجه به شرایط فروش محصول و محل تحویل بار
- استفاده از شرکت های باربری حرفه ای برای جلوگیری از آسیب دیدن کالا و رسیدن به موقع آن برای تخلیه بار
- استفاده از باربری هایی که برای حمل کانتینر در قرارداد خود مدت زمان فری تایم بالا تری دارند.
- خواندن با دقت بندهای موجود در بارنامه برای جلوگیری از اشتباه
- انجام مراحل ترخیص کالا قبل از رسیدن بار به مقصد برای اتلاف وقت کمتر
- تسریع امور و عودت کانتینر در اولین فرصت
- اطمینان از رسیدن کانتینر و ثبت شدن تاریخ دقیق تحویل آن به مبدا
تفاوت بین دموراژ و دتنشن چیست؟
دموراژ (Demurrage) و دتنشن (Detention) دو اصطلاح رایج در حوزه حمل و نقل دریایی هستند که معمولاً با هم اشتباه گرفته می‌شوند. (منبع) در ادامه تفاوت این دو را برای شما آورده‌ایم:
- دموراژ: دموراژ به تأخیر در زمان تخلیه باری که روی کانتینرها قرار دارد گفته می‌شود. اگر محموله به مقصد برسد، اما به‌موقع کانتینرها را تخلیه نکنید و آن‌ها را به شرکت کشتیرانی تحویل ندهید، مشمول پرداخت جریمه‌ای به اسم دموراژ خواهید شد.
- دیتنشن: دیتنشن به تأخیر در زمان بارگیری محموله‌ها در داخل کانتینرها اشاره دارد. وقتی با شرکت حمل و نقل قرارداد می‌بندید، زمانی را برای بارگیری محموله داخل کانتینر برای شما تعیین می‌کنند. اگر به‌موقع این کار را انجام ندهید جریمه می‌شوید، که به آن دیتنشن می‌گویند.
درواقع، تفاوت اصی دموراژ و دیتنشن در مکان آن‌هاست. دموراژ در مقصد و دیتنشن در مبدأ اتفاق می‌افتد.
کلام آخر
برای حمل‌ونقل کالاهای بین‌المللی و اجاره کانتینر، مفاهیمی چون فری تایم، دموراژ و دیتنشن اهمیت دارند. فری تایم، مدت زمانی است که کانتینر بدون جریمه در اختیار شماست و به دو بخش مبدأ و مقصد تقسیم می‌شود.
دموراژ جریمه تأخیر در تخلیه یا بازگشت کانتینر در مقصد و دیتنشن جریمه تأخیر در بارگیری کانتینر در مبدأ است. برای جلوگیری از این هزینه‌ها، می‌توان از برنامه‌ریزی دقیق، شرکتهای حرفه‌ای و رعایت قراردادها بهره برد. روش‌هایی چون استریپ برای کاهش زمان و هزینه، و توجه به قوانین و مقررات می‌توانند تأثیر مثبتی در بهینه‌سازی حمل‌ونقل داشته باشند.
