کانتینر چیست؟ | انواع کانتینر

کانتینر یک وسیله حمل و نقل استاندارد است که برای جابه‌جایی بارها و کالاها طراحی شده است. این جعبه بزرگ و بسته به ابعاد استانداردی مجهز است که امکان جابه‌جایی آسان آن با وسایل نقلیه مختلف نظیر کشتی‌ها، قطارها و کامیون‌ها را فراهم می‌کند. اصطلاح کانتینر در زمینه‌های مختلف معانی متفاوتی دارد، اما به طور کلی به واحدی محصور و مستقل اشاره می‌کند که برای نگهداری، حمل و نقل یا اجرای محتوای خاصی طراحی شده است.

کانتینرها معمولاً از فلز ساخته شده و دارای درب‌های قابل باز و بسته شدن هستند. طراحی استاندارد آن‌ها به گونه‌ای است که امکان قرارگیری پشت سر هم و استوانه‌ای شدن را فراهم می‌کند.

این ویژگی، که به عنوان “توانمندی استوانه‌ای” شناخته می‌شود، کارایی کانتینرها را در حمل و نقل و انبارداری بهینه می‌سازد. استفاده از کانتینرها در حمل و نقل به دلیل سهولت در بارگیری و تخلیه، حفاظت از بار در برابر رطوبت، خاک و آسیب‌های دیگر، کاهش زمان ترانزیت و افزایش امنیت بسیار محبوب است.

تعریف کانتینر در صنعت حمل و نقل چیست؟

در صنعت حمل و نقل، کانتینر به عنوان محفظه‌ای فلزی یا پلاستیکی برای حمل و نقل کالاها به صورت ایمن و استاندارد شناخته می‌شود. این کانتینرها معمولاً در اندازه‌های استاندارد (مانند ۲۰ فوت یا ۴۰ فوت) تولید می‌شوند و قابلیت جابه‌جایی بر روی کشتی‌ها، قطارها و کامیون‌ها را دارند.

آشنایی با انواع کانتینرها و کاربردهای آن‌ها، اولین قدم برای درک حمل و نقل دریایی و کانتینری است. به طور کلی، کانتینرها به دو دسته تقسیم می‌شوند:

۱. تعریف عمومی: هر محفظه یا جعبه‌ای که برای حمل کالا استفاده شود.

۲. تعریف تخصصی: محفظه‌ای فلزی که از آلیاژ سبک ساخته شده و شیارهایی که در آن وجود دارد، موجب استحکام بیشتر و تسهیل در تخلیه و بارگیری می‌شود.

کانتینرها باید مطابق با معیارهای سازمان بین‌المللی استاندارد (ISO) تولید شوند و توانایی حفاظت از محتوای خود را داشته باشند. همچنین، باید قابلیت جابه‌جایی و بارگیری با دستگاه‌های مخصوص مانند اسپریدر را داشته باشند.

به طور کلی، کانتینرها باید از شرایط زیر برخوردار باشند:

• استحکام لازم برای استفاده طولانی‌مدت در زنجیره حمل و نقل بین‌المللی و چندوجهی
• امکان مهر و موم کردن برای حمل و نقل داخلی و بین‌المللی
• قابلیت مهار و بسته‌بندی کالاها

در صورت تمایل به مطالعه بیشتر در این باره، کلیک نمایید: حمل و نقل دریایی چیست؟

حمل کانتینری چیست؟

حمل کانتینری به معنای حمل بار و کالا با استفاده از کانتینرهای دریایی است. این روش حمل و نقل، به دلیل سرعت، امنیت و کارآیی بالا، در حمل بارهای بزرگ و بین المللی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

در این روش، بارها به داخل کانتینرهای استاندارد و قابل حمل شده و سپس با استفاده از کشتی‌های کانتینری به مقصد حمل می‌شوند. این روش حمل و نقل، هزینه‌ها و زمان را به شدت کاهش می‌دهد و باعث بهبود تجربه حمل و نقل برای مشتریان می‌شود.

در صورت تمایل به مطالعه بیشتر کلیک نمایید: حمل کانتینری

تاریخچه ی کانتینر

تاریخچه کانتینر (History of container) به دهه ۱۹۵۰ میلادی بازمی‌گردد. در این دهه، نیاز به روشی موثرتر برای حمل و نقل بارها و کاهش هزینه‌ها به وجود آمد. قبل از این دوره، بارها به صورت تک تک و با استفاده از روش‌های سنتی مانند بارگیری و تخلیه دستی به مقصد حمل می‌شدند.

در سال ۱۹۵۶، شرکت آمریکایی Sea-Land Service اولین کانتینرهای استاندارد را معرفی کرد. این کانتینرها با ابعاد استانداردی طراحی شده بودند و قابلیت جابجایی با استفاده از وسایل نقلیه مختلف مانند کشتی‌ها، قطارها و کامیون‌ها را داشتند. استفاده از کانتینرهای استاندارد باعث شد که بارها به صورت محکم و مؤمن درون کانتینر قرار گیرند و به راحتی بر روی وسایل نقلیه قرار بگیرند.

این نوع کانتینرها به عنوان کانتینرهای تیپی TEU (Twenty-foot Equivalent Unit) شناخته می‌شوند و ابعاد آنها برابر با ۲۰ فوت طول، ۸ فوت عرض و ۸.۵ فوت ارتفاع است.

با معرفی کانتینرهای استاندارد، حمل و نقل بارها به صورت مکانیزه و سریع‌تر انجام می‌شد. این تغییر در روش حمل و نقل باعث کاهش هزینه‌ها، زمان و تلاش مورد نیاز برای بارگیری و تخلیه بارها شد.

استفاده از کانتینرها در حمل و نقل جهانی رو به افزایش بوده و انواع و ابعاد مختلفی از کانتینرها برای متناسب شدن با نیازهای مختلف صنایع و بارها طراحی و تولید شده‌اند.

معرفی انواع مدل های کانتینر

پایین‌تر بودن کرایه حمل دریای نسبت به کرایه حمل زمینی و کرایه حمل هوایی باعث شده است که اکثر واردکنندگان برای حمل و نقل کالای خود از کانتینر استفاده کنند و این امر سبب گردیده است که شکل و نوع کاربری کانتینر‌ها نیز روز به روز متنوع‌تر شود.

تقسیم بندی انواع کانتینر از نوع کاربرد آن‌ها

• Dry Container
• Open Top Container
• Flat Rack Container
• Platform Container
• Ventilated Container
• Bulk Container
• ISO Tank Container
• Reefer Container
• Open Side Container
• Bitutainer Container

1. کانتینر خشک (Dry)

به Dry Container کانتینر خشک نیز گفته می‌شود که عمدتا برای حمل کالاهای کارتنی، پالت بندی شده و یا کیسه‌ای استفاده مورد استفاده قرار می‌گیرد.

کانتینرهای خشک در دو سایز استاندارد 20 فوت و 40 فوت طراحی گردیده‌اند و در ادامه به طول، عرض، ارتفاع، ظرفیت بارگیری و حجم هر یک از کانتینرهای خشک می‌پردازیم.

در این باره بیشتر مطالعه بفرمایید: کانتینر خشک

کانتینر 20 فوت معمولی (20’GP)

کانتینر 20 فوت معمولی حداکثر 21800 کیلوگرم را تحمل می‌کند. طول این نوع کانتینر 610 سانتی‌متر و عرض آن 5/2 متر می‌باشد و قابلیت بارگیری کالا تا ارتفاع 262 سانتی‌متر را دارد. حجم یا CBM کانتینر ۲۰ فوت معمولی ۲/۳۳ متر مکعب می‌باشد.

کانتینر 20 فوت سنگین (20’HD)

در صورت نیاز به کانتینری با ظرفیت بیشتر از 20 فوت معمولی، می‌بایست از کانتینر 20 فوت سنگین (20’Heavy Duty) استفاده نمود. این نوع کانتینر به دلیل مقاومت بالای بدنه قابلیت بارگیری کالا تا وزن ۳۰ تن را دارد.

مقاومت بالای بدنه کانتینر ۲۰ فوت سنگین در برابر ۲۰ فوت معمولی سبب افزایش وزن این کانتینر به ۲۳۲۰ کیلوگرم گردیده است. ( وزن کانتینر ۲۰ فوت سنگین ۱۰۰ کیلوگرم بیشتر از کانتینر ۲۰ فوت معمولی است)، اما ابعاد کانتینر ۲۰ فوت سنگین کاملا برابر با ابعاد کانتینر ۲۰ فوت معمولی می‌باشد.

کانتینر 40 فوت معمولی (‘GP40)

این نوع کانتینر وزنی برابر با ۳۷۰۰ کیلوگرم دارد و قابلیت بارگیری کالا تا طول ۱۲۲ سانتی‌متر، عرض ۲۵۰ سانتی‌متر و ارتفاع ۲۶۲ سانتی‌متر را دارا می‌باشد. همچنین ظرفیت بارگیری کانتینر ۴۰ فوت معمولی ۲۶۷۸۰ کیلوگرم است و می‌تواند کالاهایی با حجم ۷/۶۷ متر مکعب را حمل نماید.

کانتینر 40 فوت سنگین (40’HQ)

این نوع کانتینر بالاترین ارتفاع کانتینری را در میان انواع کانتینرهای خشک داراست و مورد استفاده کالاهایی قرار می‌گیرد که ارتفاع بیشتری دارند. شبرنگ‌های تعبیه شده بر روی کانتینرهای ۴۰ فوت های کیوب سبب شده‌اند تا به راحتی امکان تشخیص کانتینرهای ۴۰ فوت معمولی از ۴۰ فوت های کیوب وجود داشته باشد.

وزن خالص کانتینر ۴۰ فوت های کیوب ۳۹۷۰ کیلوگرم و ظرفیت بارگیری آن ۲۶۵۱۰ کیلوگرم تعیین گردیده است، همچنین حجم این نوع کانتینر ۳/۷۶ متر مکعب می‌باشد.

2. کانتینر بدون سقف (Open Top)

کانتینرهای بدون سقف به ابعاد همان کانتینرهای معمولی هستند با این تفاوت که سقف ندارند و به جای آن از چادر جهت پوشش کالا استفاده می‌شود. این نوع کانتینر برای حمل کالاهایی که دارای ارتفاع بیشتر از حد معمول هستند و یا کالاهایی که امکان تخلیه و بارگیری آنها از درب کانتینر امکان پذیر نیست و می‌بایست تخلیه و بارگیری از سقف کانتینر صورت بگیرد، کاربرد دارد.

از نظر اندازه، کانتینرهای روباز (Open Top) به دو نوع ۲۰ فوت و ۴۰ فوت دسته بندی می‌شوند. چادری که پس از بارگیری کالا در کانتینرهای روباز استفاده می‌شود، پس از تخلیه می‌بایست مجددا در محل خود نصب گردد. اگر این چادرها مفقود شوند، هزینه مربوطه از صاحب کالا دریافت می‌شود.

به طور کلی کانتینرهای روباز (Open Top Container) برای حمل کالاهایی مورد استفاده قرار می‌گیرند که از نظر عرض یا ارتفاع قابلیت بارگیری در کانتینرهای معمولی را ندارند.

در این باره بیشتر مطالعه بفرمایید: کانتینر روباز

3. کانتینر فلت‌ رک (Flat Rack)

کانتینرهای Flat Rack دارای دو دیواره که در ابتدا و انتهای کانتینر تعبیه شده‌اند، می‌باشند. این دیواره‌ها علاوه بر سهولت مهار کالا، امکان تخلیه و بارگیری راحتی را توسط اسپریدر فراهم می‌کنند.

دیواره‌های کانتینرهای Flat Rack به دو نوع دیواره ثابت و متحرک طبقه بندی می‌شوند. همچنین کانتینرهای Flat Rack از نظر سایز به دو نوع 20 فوت و 40 فوت طبقه بندی می‌گردند. شما می‌توانید برای استفاده بهینه از فضای انبارتان پس از تخلیه کالا از کانتینر، دیواره های کانتینر را خوابانده و کانتینرها را روی هم قرار دهید.

در این باره بیشتر مطالعه بفرمایید: کانتینر فلت راک

4. کانتینر پلتفرم (Platform Container)

تنها تفاوت کانتینرهای پلتفرم با فلت‌رک در نبود دیواره‌های کناری می‌باشد که این امر سبب گردیده است، کالاهایی که طول بیشتری دارند، به راحتی در این کارنتینرها بارگیری شوند.

5. کانتینر ونتیلیتت (Ventilated Container)

این نوع کانتینر همان کانتینرهای 20 فوت یا 40 فوت معمولی هستند با این تفاوت که بدنه‌ی این نوع کانتینر دارای منافذی جهت عبور و مرور هوا می‌باشد.

کالاهایی مانند میوه‌جات در فصل سرما عمدتا توسط این نوع کانتینر حمل می‌گردند چراکه هوای سرد بیرونی کانتینر می‌تواند داخل کانتینر را خنک و محصولات کشاورزی را در بهترین وضعیت قرار دهد.

اما اگر هوا گرم باشد برای انتقال کالاهای کشاورزی مانند میوه‌جات، حتما می‌بایست از کانتینرهای یخچالی استفاده نمود که قطعا کرایه حمل بالاتری نسبت به کانتینرهای Ventilated دارند.

6. کانتینر بالک (Bulk Container)

برای انتقال کالاهای فله عمدتا از کانتینرهای بالک استفاده می‌شود. این کانتینرها دارای ورودی‌هایی در سقف می‌باشند که از طریق آن کالا را به داخل کانتینر وارد می‌کنند همچنین برای تخلیه کالا تنها می‌بایست درب کانتینر بالک را باز و کالا را تخلیه نمود.

در این باره بیشتر مطالعه کنید: کانتینر بالک یا فله بر

7. کانتینر ایزوتانک (ISO Tank Container)

عمده استفاده از کانتینرهای ایزوتانک برای جابجایی مایعات است. این نوع کانتینر درون یک شاسی قرار گرفته و حتما می‌بایست برای تخلیه و بارگیری کالا از جرثقیل و یا لیفتراکی با اسپریدر استفاده نمود، در غیر این صورت ممکن است خسارت به شاسی یا بدنه‌ی این کانتینرها ایجاد شود.

در این باره بیشتر مطالعه بفرمایید: کانتینر ایزوتانک

8. کانتینر یخچالی (Reefer Container)

کانتینرهای یخچالی برای حمل کالاهایی که در طول مدت حمل کالا نیاز به نگهداری در درجه دمایی خاصی دارند، استفاده می‌شوند. کالاهایی نظیر پزشکی و دارویی، کشاورزی، سیم و کابل و… با این نوع کانتینرها حمل می‌گردند. لازم به ذکر است که نرخ کرایه حمل کانتینر یخچالی بر اساس درجه‌ی دمایی مورد نیاز تعیین می‌گردد.

جهت مطالعه بیشتر در این باره روی کلمه کانتینر یخچالی کلیک نمایید.

9. کانتینر اوپن ساید (Open Side)

اگر شما کالایی دارید که امکان بارگیری آن از درب اصلی کانتینر و یا سقف آن وجود ندارد و تنها می‌بایست از بغل بارگیری شوند باید از کانتینر Open Side استفاده نمایید.

کانتیرهای open side به دو نوع بدون درب و دارای درب از بغل طبقه بندی می‌گردند. اگر کانتینرOpen Side بدون درب باشد، پس از بارگیری به وسیله چادر کانتینر پوشش داده می‌شود.

10. کانتینر بیتوتینر (Bitutainer Container)

این نوع کانتینر برای حمل محموله‌هایی مانند قیر استفاده می‌گردد. برای بارگیری قیر در این نوع کانتینرها قیر مذاب را با ابزار مخصوص وارد کانتینر می‌نمایند و در هنگام تخلیه نیز از طریق هیترهای برقی تعبیه شده در کانتینر و یا مشعل های مخصوص در زیر کانتینر، قیر مجددا ذوب شده و از خروجی کانتینر خارج می‌گردد.

مهم‌ترین ویژگی‌های یک کانتینر خوب

مهم‌ترین ویژگی‌های یک کانتینر خوب عبارتند از:

1. استحکام و مقاومت: یک کانتینر خوب باید استحکام و مقاومت مناسبی داشته باشد تا بتواند در برابر ضربه‌ها، تغییرات دما، رطوبت و شرایط سخت حمل و نقل مقاومت کند.
2. اندازه و ابعاد استاندارد: یک کانتینر خوب باید ابعاد استانداردی داشته باشد تا بتواند به صورت مؤثر و بهینه در سیستم حمل و نقل کانتینری استفاده شود. ابعاد استاندارد کانتینرها شامل طول، عرض و ارتفاع است.
3. قابلیت بارگیری و تخلیه آسان: یک کانتینر خوب باید دارای درب‌های قوی و قابلیت بارگیری و تخلیه آسان باشد. همچنین، باید از جنسی باشد که بتواند بارها را به صورت ایمن و مؤمن درون کانتینر نگه دارد.
4. امکانات امنیتی: یک کانتینر خوب باید امکانات امنیتی مناسبی داشته باشد، مانند قفل‌های قوی و سیستم‌های مانع دسترسی غیرمجاز.
5. قابلیت استفاده چندباره: یک کانتینر خوب باید قابلیت استفاده چندباره داشته باشد تا بتواند در حمل و نقل بارها به صورت مداوم استفاده شود.
6. سازگاری با استانداردها: یک کانتینر خوب باید با استانداردهای بین‌المللی مرتبط، مانند استانداردهای ISO (سازمان بین‌المللی استانداردسازی)، سازگاری داشته باشد.
7. قابلیت حمل بارهای مختلف: یک کانتینر خوب باید قابلیت حمل بارهای مختلف را داشته باشد، از جمله بارهای سبک، سنگین، مایعات و مواد خطرناک.
8. قابلیت پیگیری و ردیابی: یک کانتینر خوب باید قابلیت پیگیری و ردیابی داشته باشد تا بتوان به راحتی موقعیت و وضعیت آن را در طول مسیر حمل و نقل بررسی کرد.

این ویژگی‌ها به طور کلی مهم‌ترین ویژگی‌های یک کانتینر خوب را تشکیل می‌دهند. البته، بسته به نیازها و شرایط خاص، ممکن است ویژگی‌های دیگری نیز در نظر گرفته شود.

کلام آخر

کانتینرها وسایل حمل‌ونقل استانداردی هستند که برای جابه‌جایی امن کالاها طراحی شده‌اند و در ابعاد مشخص تولید می‌شوند. این محفظه‌ها، معمولاً فلزی، با ویژگی‌هایی مانند استحکام بالا، مقاومت در برابر شرایط سخت و قابلیت جابه‌جایی با کشتی، قطار و کامیون، کاربرد گسترده‌ای در حمل‌ونقل داخلی و بین‌المللی دارند.

کانتینرها به انواع مختلفی مانند خشک، روباز، یخچالی، و مخصوص مایعات تقسیم می‌شوند که هر یک برای بارهای خاصی مناسب هستند. طراحی استاندارد آن‌ها باعث کاهش زمان ترانزیت، افزایش امنیت، و سهولت در بارگیری و تخلیه می‌شود. استفاده از کانتینرها، از دهه ۱۹۵۰ به این سو، تحولی بزرگ در صنعت حمل‌ونقل ایجاد کرده و امروزه یکی از اصلی‌ترین روش‌های جابه‌جایی کالا به شمار می‌آید.

استفاده از کانتینر چه مزایایی دارد؟

حمل‌ونقل بار با کانتینر مزایای فراوانی در مقایسه با روش‌های دیگر حمل‌ونقل دارد. از جمله مهم‌ترین مزایای این روش می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• محافظت از کالا در برابر شکستگی یا سرقت
• هزینه کمتر نسبت به سایر روش‌های حمل‌ونقل
• سرعت بالای بارگیری و تخلیه
• یکپارچگی در فرآیند بارگیری با استفاده از کانتینرها
• ظرفیت زیاد کانتینرها
• امکان بیمه کردن کالاهای حمل‌شده
• استفاده از روش‌های نوین به جای روش‌های سنتی
• کاهش هزینه‌های مرتبط با بارگیری، تخلیه و بسته‌بندی
• انجام فرآیند سفارش تا تحویل کالا به مشتری بدون واسطه

معایب استفاده از کانتینر در حمل‌ونقل چیست؟

با وجود مزایای فراوان، استفاده از کانتینر معایبی هم دارد که باید در نظر گرفته شوند:

• کالا نباید وزنی کمتر از ظرفیت کانتینر داشته باشد، زیرا در غیر این صورت هزینه اضافی ایجاد می‌شود.
• حمل‌ونقل کالا به‌صورت دوطرفه بهتر است، زیرا برگشت کانتینر خالی مستلزم پرداخت هزینه است.
• برای جابه‌جایی کانتینر نیاز به تجهیزات خاصی مانند جرثقیل وجود دارد.