آشنایی با اصطلاحات بازرگانی و گمرکی

تعرفه گمرکی (Hs code) چیست؟

کد تعرفه گمرکی کالا، میزان حقوق ورودی قابل پرداخت برای ورود کالا به کشور را تعیین کرده و از اسناد ضروری برای ترخیص کالا محسوب می‌شود.

HS Code یا کد تعرفه بین‌المللی گمرکی، یک کد منحصر به فرد 8 رقمی برای هر کالا است. این کد به‌عنوان یک سیستم استاندارد برای شناسایی، طبقه‌بندی و کنترل کالاها طراحی شده و بر اساس سیستم نمانکلاتور، که یک روش هماهنگ میان کشورهای عضو سازمان جهانی گمرک است، در تمامی کشورها تعیین می‌شود.

سازمان جهانی گمرک (Wco) چیست؟

Wco سازمانی بین المللی است که در کشور بلژیک بنیاد گذاری شده و یکی از فعالیت های آن رده بندی و ارزش گذاری کالاست. این سازمان با نام سازمان جهانی گمرک (WCO) شناخته شده است. wco از سامانه هماهنگ شده کالا HS (تعرفه گمرکی) پشتیبانی میکند.

لازم به ذکر است تمامی کشور هایی که تابع سازمان هستند از سیستم تعرفه هماهنگ شده کالا HS بهره میبرند.

حقوق گمرکی (Customs Duties) چیست؟

حقوق گمرکی (Customs Duties) حقوق گمرکی، که هنگام واردات کالا به یک کشور اعمال می‌شود، به عنوان یک هزینه الزامی و به صورت درصدی از ارزش کل کالاهای وارداتی تعیین می‌گردد. این نرخ معمولاً حدود ۴ درصد از ارزش کالا را تشکیل می‌دهد و به عنوان یک استاندارد جهانی شناخته می‌شود.

همه کالاها زمانی که وارد کشور میشوند لازم است تا درصدی از ارزش کل خود را به عنوان حقوق گمرکی به گمرک بپردازند. این عدد در کل جهان ۴ درصد میباشد. تمام دولت ها در عوض واردات یک کالا مبلغی را از صاحب کالا دریافت میکنند.

یکی از هزینه‌های اصلی که بازرگانان در فرآیند واردات با آن مواجه می‌شوند، عوارض گمرکی است. این عوارض که اغلب به عنوان نوعی مالیات در نظر گرفته می‌شود، هزینه‌ای است که تجار برای ورود کالاهای تجاری به گمرک و انجام بازرسی‌های لازم پرداخت می‌کنند. این هزینه بر اساس درصدی از ارزش کالاهای وارداتی محاسبه می‌شود.

در فرآیند واردات کالاهای تجاری، تجار موظف به پرداخت هزینه‌های متعددی به گمرک و سایر نهادهای مرتبط هستند. این هزینه‌ها بر اساس فرمول‌ها و معیارهای مشخصی تعیین می‌شوند که عوامل مختلف مرتبط با واردات را در نظر می‌گیرند.

حقوق ورودی (Import duties) چیست؟

حقوق ورودی (Import Duties) حقوق ورودی، که به عنوان هزینه ورودی نیز شناخته می‌شود، یکی دیگر از مفاهیم کلیدی در گمرک است. این هزینه، یک تعهد مالی اضافی است که بر کالاهای وارداتی اعمال می‌شود و یک منبع درآمد قابل توجه برای دولت به شمار می‌رود. عوارض واردات که بخش مهمی از مقررات واردات بین‌المللی را تشکیل می‌دهند، ممکن است در ویژگی‌ها و جزئیات خود از کشوری به کشور دیگر متفاوت باشند.

در واقع، عوارض واردات به عنوان هزینه‌های الزامی که دولت‌ها برای ورود کالاها به کشور اعمال می‌کنند، تعریف می‌شوند. این عوارض نقش مهمی در تأمین درآمد دولت‌ها از طریق تجارت بین‌المللی ایفا می‌کنند.

از یک دیدگاه دیگر، عوارض واردات به عنوان تعهدات مالی واردکنندگان کالا در برابر دولت تعریف می‌شود. واردکنندگان موظفند این هزینه‌ها را در چارچوب قوانین و مقررات مالی که بر ورود کالا به یک کشور حاکم است، پرداخت کنند.

پروفرما اینویس (Proforma invoice) چیست؟

پیش‌فاکتور یا پروفرما اینویس (Proforma Invoice) پیش‌فاکتور که با نام پروفرما اینویس نیز شناخته می‌شود، یک سند اولیه است که پیش از هرگونه معامله مالی از سوی تأمین‌کننده ارائه می‌شود و بخشی حیاتی از شرایط تجارت به شمار می‌آید.

سند پروفرما اینویس دو وظیفه اساسی دارد:

• نخست، ارائه اطلاعات دقیق درباره محصول و شرایط آن
• دوم، کمک به اخذ مجوز از وزارت صمت.

به‌عنوان یک ابزار اطلاعاتی، پیش‌فاکتور شامل تمام جزئیات مرتبط با محصول از جمله مشخصات، شرایط فروش و سایر اطلاعات ضروری است. این اطلاعات به خریدار کمک می‌کند تا تصمیمی آگاهانه بگیرد و تصویری روشن از انتظارات مربوط به ویژگی‌ها و شرایط محصول به دست آورد.

افزون بر این، پیش‌فاکتور در فرآیند دریافت تأییدیه وزارت صمت نقش کلیدی دارد. این مرحله به‌ویژه در معاملاتی که رعایت مقررات و حفظ حریم خصوصی ضروری است، اهمیت دارد. پیش‌فاکتور به‌عنوان یک درخواست رسمی، جزئیات مربوط به ماهیت معامله و محصولات مورد نظر را تشریح می‌کند.

برای شرکت‌هایی که در تجارت بین‌المللی فعالیت دارند، پیش‌فاکتور به‌عنوان یک مرجع اولیه برای فاکتور رسمی تجاری محسوب می‌شود و به طرف‌های درگیر امکان می‌دهد تا پیش از ورود به تعهدات مالی، شرایط معامله را بررسی کنند. این سند به‌عنوان یک گام احتیاطی عمل می‌کند و به طرفین کمک می‌کند تا تصویر روشنی از معامله پیشنهادی داشته باشند و از مطابقت با مقررات اطمینان حاصل کنند.

پیش‌فاکتور سندی جامع است که به‌منظور آگاهی خریدار از شرایط توافق‌شده در معامله تنظیم می‌شود و شامل طیف وسیعی از اطلاعات کلیدی است که شفافیت و وضوح بیشتری بین خریدار و فروشنده ایجاد می‌کند.

مواردی که در پیش‌فاکتور ذکر می‌شود عبارتند از:

• شماره و تاریخ قرارداد
• شرایط فروش کالا
• ویژگی‌های محصول
• روش ارسال و جزئیات حمل‌ونقل
• شماره سفارش خریدار
• اطلاعات مربوط به محصول
• شرایط پرداخت
• نوع بسته‌بندی
• مشخصات بانکی خریدار و فروشنده
• تاریخ ارسال
• شرح تعرفه گمرکی
• مدت اعتبار

پکینک لیست (Packing list) چیسـت؟

پکینگ لیست یک سند مهم بین‌المللی است که شامل اطلاعات کلیدی مربوط به صادرات یا واردات، مانند نحوه بسته‌بندی، تعداد بسته‌ها، ابعاد، وزن و جزئیات مشابه می‌باشد. این سند معمولاً همراه با فاکتور تجاری ارائه می‌شود، اما نمی‌تواند جایگزین آن باشد.

در زبان فارسی، پکینگ لیست به عنوان لیست یا صورت عدل‌بندی شناخته می‌شود و این اصطلاحات به یک مفهوم اشاره دارند. تهیه پکینگ لیست برای تسهیل فرآیند حمل‌ونقل بین‌المللی و افزایش سرعت کار بسیار ضروری است.

بارنامه (Bill of Lading)

بارنامه، که گاهی اوقات به‌عنوان سند حمل‌ونقل شناخته می‌شود، نقشی اساسی در فرآیند ارسال کالا به مقصد مورد نظر دارد. این سند که توسط شرکت حمل‌ونقل صادر می‌شود، اطلاعات و جزئیات کاملی درباره محموله‌های ارسال‌شده ارائه می‌دهد. در سیستم جامع امور گمرکی، بارنامه نمایی جامع از مشخصات کالاها را شامل می‌شود، از تعداد بسته‌ها و علائم شناسایی تا وزن خالص و ناخالص و ماهیت کالا.

هنگامی که محموله به مقصد می‌رسد، خریدار موظف است که مشخصات درج‌شده در بارنامه را با کالاهای تحویل گرفته شده مقایسه کند. این مقایسه تضمین می‌کند که اطلاعات ارائه‌شده در سند با محموله واقعی مطابقت دارد و این اقدام به‌عنوان یک مرحله حیاتی در فرآیند ترخیص کالا از گمرک محسوب می‌شود.

بارنامه به‌عنوان یکی از مفاهیم کلیدی در امور گمرکی، تأثیر مستقیمی بر مراحل مختلف ترخیص کالا دارد. این سند با ارائه یک گزارش دقیق و استاندارد از کالاهای ارسال‌شده، نقش مهمی در تسهیل مبادلات تجاری بین‌المللی ایفا می‌کند. اطلاعات کلیدی که در این سند درج می‌شود شامل توصیف دقیق کالاها، علائم تجاری یا شماره‌ها، بنادر بارگیری و تخلیه، نام و آدرس گیرنده، نام وسیله نقلیه حامل، هزینه‌های حمل‌ونقل، تعداد نسخه‌های بارنامه و تاریخ صدور است.

برای صاحبان کالا، بررسی دقیق این اطلاعات از اهمیت بالایی برخوردار است. این بررسی نه تنها صحت محموله را تضمین می‌کند، بلکه از انطباق با مقررات نیز اطمینان حاصل می‌نماید. علاوه بر این، بارنامه به‌عنوان مرجعی کلیدی برای تمامی طرف‌های دخیل در فرآیند حمل‌ونقل عمل کرده و شفافیت و پاسخگویی را در زنجیره لجستیک فراهم می‌کند.

در نهایت، بارنامه به‌عنوان سندی مهم در تجارت بین‌المللی، تمامی جزئیات اساسی مربوط به کالاهای ارسال‌شده را شامل می‌شود. بررسی دقیق این سند در مراحل مختلف ترخیص، باعث تسهیل فرآیندها و اطمینان از رعایت مقررات و رویه‌های تجاری می‌شود.

بارنامه دریایی (Ocean/Marine Bill Of Lading)

بارنامه دریایی (Ocean/Marine Bill Of Lading) سندی است که در هنگام ارسال کالا با کشتی باید تهیه شود. این سند حاوی اطلاعات کاملی از کالا، نام کشتی و بندر مقصد است. اگر در بارنامه بندر مشخصی برای تخلیه درج شده باشد، امکان تغییر بندر وجود ندارد. انواع مختلفی از بارنامه دریایی وجود دارد، از جمله:

• بارنامه دریایی On Deck: این نوع بارنامه برای محموله‌هایی صادر می‌شود که در زمان حمل و نقل روی عرشه کشتی قرار می‌گیرند. به دلیل قرار گرفتن در معرض شرایط جوی، احتمال آسیب دیدگی این محموله‌ها بیشتر است.
• بارنامه دریایی On Board: این نوع بارنامه مربوط به محموله‌هایی است که درون انبار کشتی بارگیری شده‌اند. احتمال آسیب دیدگی این محموله‌ها به دلیل حفاظت بیشتر، کمتر است و تنها در صورت بروز حوادثی مانند طوفان‌های شدید، ممکن است آسیب ببینند.

مطالعه بیشتر: اصطلاحات حمل و نقل دریایی

دفترچه کارنه تیر (TIR carnet) چیست ؟

کارنه تیر (TIR carnet) یک سند گمرکی است که برای حمل و نقل بین‌المللی کالاها در چارچوب کنوانسیون تیر (TIR) در کشور مبدأ صادر می‌شود.

با استفاده از این سند، کالاها در وسیله نقلیه جاده‌ای به‌طور مهر و موم شده از کشورهای مسیر عبور می‌کنند و تا مقصد نهایی، نیازی به انجام مراحل گمرکی در مرزهای ورودی و خروجی این کشورها طبق قوانین داخلی‌شان ندارند.

در ترانزیت بین‌المللی جاده‌ای، برای عبور وسایل نقلیه و کالاها از هر کشور، لازم است در مرز ورودی، اظهارنامه ترانزیت تنظیم و کالاها توسط گمرک بررسی شوند.

مالک کالا باید بر اساس مقررات داخلی آن کشور ضمانت نقدی یا سپرده‌ای ارائه دهد و متعهد شود که کالا تا زمان مقرر از مرز خروجی مشخص شده عبور خواهد کرد. این مراحل گمرکی اغلب باعث تأخیر و هزینه‌های اضافی می‌شود و خطر خسارت یا سرقت کالا را افزایش می‌دهد.

کانتینر (container) چیست؟

کانتینر یک محفظه فلزی بزرگ و مقاوم است که برای حمل کالا در عملیات صادرات و واردات طراحی شده است. انواع مختلف کانتینرها در حمل‌ونقل بین‌المللی نقش کلیدی ایفا می‌کنند و به جابجایی آسان و موثر کالاها از یک کشور به کشور دیگر کمک می‌کنند.

دلایل اصلی اهمیت کانتینرها در سیستم حمل‌ونقل و لجستیک مدرن به شرح زیر است:

• استانداردسازی: کانتینرها دارای ابعاد استانداردی هستند که امکان هماهنگی در حمل و چیدمان را فراهم می‌کنند. این استانداردسازی سازگاری در انواع مختلف حمل‌ونقل مانند کشتی، کامیون و قطار را تضمین می‌کند.
• کارآیی در بارگیری و تخلیه: استفاده از کانتینرها باعث افزایش چشمگیر کارآیی در مراحل بارگیری و تخلیه محموله می‌شود. این محفظه‌ها را می‌توان بدون نیاز به باز کردن و بسته‌بندی مجدد کالاها بین حالت‌های مختلف حمل‌ونقل جابجا کرد.
• امنیت و محافظت: کانتینرها یک محیط امن و محافظ برای کالاها در طول مسیر حمل‌ونقل فراهم می‌کنند. ساختار مقاوم فلزی آن‌ها از محتویات در برابر عوامل خارجی، سرقت و آسیب محافظت کرده و سلامت کالاهای ارسالی را تضمین می‌کند.
• حمل‌ونقل بین وجهی: کانتینرها به‌صورت بی‌وقفه بین اشکال مختلف حمل‌ونقل از جمله کشتی، کامیون و قطار جابجا می‌شوند. این قابلیت جابجایی میان‌وجهی، زنجیره لجستیک را ساده‌تر کرده، نیاز به حمل‌ونقل اضافی را کاهش داده و خطر آسیب به کالاها را به حداقل می‌رساند.
• تجهیزات حمل‌ونقل استاندارد: بنادر و تأسیسات لجستیکی در سراسر جهان به تجهیزات حمل‌ونقل استاندارد مانند جرثقیل‌ها مجهز هستند که برای بلند کردن و جابجایی موثر کانتینرها طراحی شده‌اند. این زیرساخت استانداردشده به‌طور کلی کارآیی حمل‌ونقل را افزایش می‌دهد.
• تسهیل تجارت جهانی: کانتینرها با ارائه یک روش استاندارد و کارآمد برای جابجایی کالاها در مسافت‌های طولانی، نقشی اساسی در جهانی‌شدن تجارت دارند. آن‌ها به افزایش سرعت و سهولت تجارت بین‌المللی کمک شایانی می‌کنند.
• تطبیق‌پذیری: کانتینرها در اندازه‌ها و انواع مختلفی طراحی شده‌اند تا نیازهای گوناگون صنایع را برآورده کنند. از کانتینرهای کوچک برای حمل کالاهای فاسدشدنی گرفته تا کانتینرهای بزرگ‌تر برای جابجایی ماشین‌آلات، این محفظه‌ها به‌راحتی با انواع مختلف محموله‌ها سازگار می‌شوند.

بیشتر مطالعه بفرمایید: کانتینر چیست؟

کانتینراسیون (Containerization) چیست؟

کانتینراسیون نام یک فرایند خاص متعلق به شکل چینش کالاها در کانتینر است. قرار دادن کالاها در کانتینر نیازمند این تکنینک خاص می باشد که استفاده از آن صرفه جویی در هزینه، جابجایی با سرعت بالا و حمل راحت تر را به دنبال خواهد داشت. کانتینراسیون یکی از اصطلاحات بازرگانی محسوب میشود.

FCL (full container load) چیست؟

FCL (یکی از اصطلاحات بازرگانی ) این نوع کانتینر ها اختصاصی هستند. در این نوع کانتینر کل کالای موجود در آن تنها متعلق به یک پروانه گمرکی است.

حمل FCL یا “کانتینر کامل” به معنای استفاده از یک کانتینر به‌طور کامل برای حمل یک یا چند نوع کالا است. در این روش، تمام فضای کانتینر توسط محموله‌ها پر شده و به عنوان یک واحد مستقل حمل و نقل مورد استفاده قرار می‌گیرد. کانتینر در طول مسیر از مبدأ تا مقصد به صورت مهر و موم شده باقی می‌ماند و کالاها در آن محافظت می‌شوند.

این روش برای کسانی مناسب است که بارهای حجیم یا سنگینی دارند و می‌خواهند کالاهایشان به‌طور جداگانه و بدون اشتراک با دیگران حمل شود. حمل FCL همچنین این امکان را می‌دهد که محموله‌های شخصی را به‌صورت مستقل درون کانتینر قرار داده و با اطمینان کامل به مقصد ارسال کنند. در این روش، شما مسئول پرداخت هزینه کامل حمل کانتینر هستید، حتی اگر تمام فضای آن پر نشده باشد.

جهت مطالعه بیشتر کلیک نمایید: FCL چیست؟

LCL ( less than container load) چیست؟

حمل LCL یا “کمتر از کانتینر کامل” به معنای استفاده از کانتینر اشتراکی برای حمل بارهایی است که حجم آنها به‌قدری نیست که یک کانتینر کامل را پر کند. در این روش، کالاهای مختلف از فرستندگان گوناگون جمع‌آوری شده و در یک کانتینر مشترک قرار می‌گیرند.

شیوه حمل LCL به افرادی که بار کمتری دارند، امکان می‌دهد که هزینه‌های حمل و نقل را با دیگران تقسیم کرده و از فضای اضافی در کانتینرها بهره‌مند شوند. در این نوع حمل و نقل، بسته‌بندی و علامت‌گذاری دقیق بارها اهمیت زیادی دارد تا از آسیب دیدگی در طول مسیر جلوگیری شود.

دموراژ (Demurrage) چیست؟

دموراژ به جریمه‌ای اطلاق می‌شود که در صورت بازگرداندن دیرهنگام کانتینرها به شرکت حمل و نقل پس از پایان مهلت توافق شده، اعمال می‌شود. این هزینه به منظور جبران استفاده طولانی‌مدت از کانتینرها فراتر از مدت زمان تعیین شده، دریافت می‌شود.

آگاهی از دموراژ برای شرکت‌هایی که در تجارت بین‌المللی فعالیت می‌کنند بسیار ضروری است، زیرا این موضوع می‌تواند بر هزینه‌های کلی و کارایی عملیات لجستیکی تأثیر بگذارد.

مدیریت صحیح زمان بازگشت کانتینرها و رعایت مهلت‌های توافق شده می‌تواند به کاهش هزینه‌های اضافی کمک کرده و روند انتقال کالاها را در زنجیره تأمین بین‌المللی تسهیل کند.

در این باره بیشتر مطالعه کنید: دموراژ چیست؟

دیسپچ (Dispatch) در بازرگانی

دیسپچ به حالتی اشاره دارد که در آن کالاها زودتر از زمان توافق شده تخلیه می‌شوند. در چنین مواردی، طبق قرارداد، به فرد یا شرکتی که کالاها را سریع‌تر از موعد تخلیه کرده، پاداشی تعلق می‌گیرد که به آن پول ارسال می‌گویند.

شرایط و میزان پاداش مربوط به دیسپچ معمولاً در قراردادها قید می‌شود و می‌تواند بین قراردادهای مختلف متفاوت باشد. این انعطاف‌پذیری به طرفین اجازه می‌دهد تا شرایط را با نیازهای خاص خود تطبیق دهند.

دیسپچ به عنوان یک مفهوم در قراردادهای حمل و نقل اهمیت زیادی دارد، زیرا بر کارایی و سرعت در تحویل و تخلیه کالاها تأکید می‌کند. با ارائه پاداش برای عملیات سریع، انگیزه‌ای برای هماهنگی بهتر و کارایی بیشتر در زنجیره تأمین ایجاد می‌کند. این شرایط در نهایت به بهبود کلی عملکرد زنجیره تأمین و رضایت طرفین کمک می‌کند.

استریپ (Strip)

استریپ به فرآیندی اشاره دارد که در آن کالاها مستقیماً از یک کانتینر به یک وسیله نقلیه دیگر، مانند کامیون، منتقل می‌شوند بدون اینکه در انبار ذخیره شوند. این روش به‌طور گسترده‌ای برای بهینه‌سازی هزینه‌ها و افزایش کارایی در حمل و نقل کالا استفاده می‌شود.

به بیان ساده، استریپ یک روش لجستیکی استراتژیک است که با انتقال مستقیم کالاها بدون نیاز به انبارش، به کاهش زمان و هزینه‌های جابجایی کمک می‌کند. با هماهنگی بهتر بین تخلیه و ترخیص کالاها، کسب و کارها می‌توانند به فرآیندهای لجستیکی روان‌تر و اقتصادی‌تر دست یابند.

کوتاژ (cottage) دقیقا به چه معناست؟

نخستین مرحله برای ترخیص کالا از گمرک، ثبت اظهارنامه در سامانه epl است. پس از ثبت اظهارنامه، یک کد ۸ رقمی منحصربه‌فرد به آن اختصاص داده می‌شود که به این کد، کوتاژ می‌گویند. این کد به عنوان شناسه‌ای است که تمامی کارکنان گمرک از طریق آن کالاهای وارداتی و صادراتی را شناسایی و پیگیری می‌کنند.

کد کوتاژ معمولاً شامل ۸ کاراکتر است که ترکیبی از اعداد و حروف است. هر بخش از این کد اطلاعات خاصی را نشان می‌دهد. دو رقم ابتدایی بیانگر نوع اظهارنامه است، به این معنا که می‌توان فهمید اظهارنامه مربوط به واردات است یا صادرات.

دو رقم بعدی نشان‌دهنده سال صدور اظهارنامه هستند. دو رقم سوم به شماره ردیف اظهارنامه اشاره دارد و در نهایت، دو رقم آخر، کد گمرک مورد نظر را مشخص می‌کند.

پته گمرکی (permit) به چه معناست؟

در تجارت بین‌المللی، درک فرآیند ترخیص کالا از گمرک امری حیاتی است، زیرا این مرحله کلیدی برای واردات یا صادرات قانونی کالاها از مرزهای بین‌المللی ضروری است.

پته گمرکی، سندی است که توسط اداره گمرک صادر می‌شود و نشان می‌دهد که کالای وارداتی مراحل گمرکی و بازرسی‌های لازم را گذرانده و به صورت قانونی مجاز به خروج از گمرک و ورود به کشور مقصد است.

این سند تایید می‌کند که تمامی هزینه‌های گمرکی، مالیات‌ها و عوارض مرتبط با کالا پرداخت شده‌اند و هیچ مانعی برای تحویل کالا به گیرنده نهایی وجود ندارد.

پته گمرکی به عنوان مجوز نهایی برای تحویل کالا به مقصد، تضمین می‌کند که تمام مراحل قانونی به درستی طی شده‌اند و کالا می‌تواند به صورت قانونی به دست مشتری برسد.

تشریفات گمرکی (customs formalities) چیست؟

تشریفات گمرکی شامل مجموعه‌ای از قوانین و مقررات است که برای کنترل و مدیریت واردات و صادرات کالا توسط گمرک اعمال می‌شود.

این فرآیند شامل مراحل مختلفی مانند ترخیص کالا، اخذ مجوزها، و پرداخت عوارض گمرکی است که هدف آن تسریع و شفاف‌سازی معاملات بین‌المللی است.

آشنایی با این قوانین ضروری است، زیرا عدم آگاهی ممکن است به مشکلاتی مانند توقیف کالا به عنوان قاچاق منجر شود.

برای موفقیت در این مراحل، مشاوره با کارشناسان بازرگانی توصیه می‌شود، زیرا انجام صحیح این تشریفات برای ترخیص به‌موقع و قانونی کالا ضروری است.

لندینگ کرافت (Landing craft) چیست؟

لندینگ کرافت نوعی وسیله حمل و نقل دریایی است که نخستین بار در جنگ جهانی اول برای جابجایی نیروهای نظامی مورد استفاده قرار گرفت.

در حوزه نظامی، این وسیله به عنوان ناوچه آبی خاکی نیز شناخته می‌شود. با گذشت زمان، کاربری لندینگ کرافت گسترش یافت و امروزه علاوه بر جابجایی نیروهای نظامی، برای حمل خودرو، تجهیزات سنگین، مواد غذایی، و کانتینرها در عملیات واردات و صادرات کالا نیز به کار می‌رود.

دوبه (barge) چیست؟

دوبه، که به عنوان بارج (Barge) نیز شناخته می‌شود، یک نوع شناور بزرگ با کف صاف است که فاقد موتور می‌باشد و برای حمل و نقل کالا در مسیرهای آبی مانند رودخانه‌ها، دریاها و آبراهه‌ها به کار می‌رود.

دوبه ها معمولاً با استفاده از یدک‌کش‌ها یا کشتی‌های دیگر به مقصد مورد نظر هدایت می‌شوند. بارج‌ها نقش مهمی در حمل و نقل دریایی دارند و انواع مختلفی از آن‌ها وجود دارد که هر کدام وظایف خاصی را انجام می‌دهند. 

اینکوترمز (Incoterms) چیست؟

اینکوترمز که مخفف “اصطلاحات تجاری بین‌المللی” است، یکی از پرکاربردترین اصطلاحات تجاری در سطح جهانی به شمار می‌رود. در واقع، اینکوترمز مجموعه‌ای از قواعد استاندارد است که به منظور تسهیل و ساده‌سازی تجارت بین‌المللی ایجاد شده‌اند.

هرچند قوانین تجاری ممکن است در کشورهای مختلف مشابهت‌هایی داشته باشند، اما تفاوت‌های جزئی می‌توانند برای تجار در معاملات فرامرزی مشکلاتی ایجاد کنند.

اینکوترمز برای رفع این چالش‌ها ایجاد شده و یک چارچوب مشترک را ارائه می‌دهد که هم خریداران و هم فروشندگان می‌توانند در معاملات بین‌المللی از آن استفاده کنند.

اینکوترمز به عنوان یک راهنمای جامع برای واردات و صادرات در بازارهای جهانی عمل می‌کند. در واقع، اتاق بازرگانی بین‌المللی (ICC) این مجموعه قوانین جهانی را برای تسهیل توافق‌های تجاری و تضمین قراردادهای بین‌المللی ایجاد کرده است.

در صورتی که تمایل دارید در این باره بیشتر مطالعه بفرمایید، به صفحه اینکوترمز 2020 مراجعه نمایید.

دامپینگ (Dumping)

دامپینگ یک اصطلاح در حوزه تجارت بین‌المللی است که زمانی استفاده می‌شود که یک کشور یا شرکت، محصولی را به قیمتی پایین‌تر از قیمت بازار داخلی کشور مقصد صادر می‌کند.

دامپینگ معمولاً به صورت عمده انجام می‌شود و می‌تواند به تولیدکنندگان داخلی در کشور واردکننده آسیب جدی وارد کند. دامپینگ ممکن است منجر به کاهش توان رقابتی تولیدکنندگان محلی شود و تأثیرات منفی بر اقتصاد آن کشور داشته باشد.

اظهار نامه گمرکی (Declaration) چیست؟

اظهارنامه گمرکی یک سند رسمی است که توسط واردکننده یا صادرکننده به گمرک ارائه می‌شود و در آن اطلاعات دقیق درباره کالاهای وارداتی یا صادراتی ذکر شده است.

این سند به مقامات گمرکی کمک می‌کند تا کنترل‌های لازم بر روی کالاها را انجام دهند و از تطابق آن‌ها با قوانین و مقررات گمرکی اطمینان حاصل کنند.

اظهارنامه گمرکی معمولاً هنگام ورود یا خروج مسافران از یک کشور یا ارسال اقلام از طریق پست بین‌المللی تکمیل می‌شود.

اظهار نامه گمرکی در واقع سند معرفی کالای شما به گمرک است.چرا که گمرک هیچ اطلاعات خاصی درباره کالای شما ندارد. این سند باید قبل از هر اقدام خاصی به گمرک اظهار شود.

در قدیم این اظهار به صورت مراجعه حضوری انجام میشد اما امروزه به صورت اینترنتی و از طریق سامانه EPL انجام میشود.

سامانه EPL چیست؟

سامانه EPL (Electronic Packing List) یک سیستم الکترونیکی است که برای تسهیل در امور گمرکی و تسریع فرآیندهای واردات و صادرات طراحی شده است.

سیستم EPL که در سال ۱۳۹۲ به صورت آزمایشی در یک گمرک راه‌اندازی شد، پس از موفقیت‌های اولیه، به عنوان بستر رسمی تجارت فرامرزی در تمام گمرکات کشور مورد استفاده قرار گرفت.

سامانه EPL به صورت آنلاین و از طریق سایت epl.irica.ir در دسترس است و به کاربران این امکان را می‌دهد که از هر مکانی، فرآیندهای مرتبط با اظهارنامه کالا را مدیریت و پیگیری کنند. این سامانه نقش مهمی در تسریع و ساده‌سازی فرآیندهای گمرکی برای صاحبان کالا و پرسنل گمرک ایفا می‌کند.

بیش بود بانکی چیست؟

اظهار کالا با قیمتی بالاتر از قیمت واقعی به منظور بهره بیشتر از ارز دولتی برای سود بیشتر، بیش بود بانکی نام دارد. بیش‌اظهاری یا اعلام بیش بود ارزش کالا، یکی از تخلفات رایج در گمرک است که در زمینه واردات کالا رخ می‌دهد.

این تخلف زمانی اتفاق می‌افتد که واردکننده، ارزش واقعی کالای وارداتی را به صورت عمدی بالاتر اعلام می‌کند تا از تفاوت نرخ ارز دولتی و آزاد بهره‌برداری کند.

این اقدام به منظور دریافت ارز بیشتر از طریق روش‌های تقلبی انجام می‌شود و می‌تواند هزینه‌های گمرکی را افزایش دهد. با این حال، گمرک با بررسی دقیق ارزش کالاها می‌تواند این تخلفات را شناسایی کرده و اقدامات لازم را برای مجازات متخلفان انجام دهد.

کالای متروکه (Abandoned goods) چه کالایی است؟

کالای متروکه به کالایی گفته می‌شود که صاحب آن در مهلت مقرر قانونی برای ترخیص آن اقدام نکرده باشد.

در صورتی که صاحب کالا نتواند مدارک و مجوزهای لازم را در زمان تعیین‌شده ارائه دهد، یا اقدامات لازم برای ترخیص را انجام ندهد، کالای موردنظر به عنوان متروکه شناخته می‌شود.

به‌طور کلی، اگر کالایی پس از گذشت ۴ ماه از ورود به گمرک ترخیص نشود، گمرک مجاز به ضبط و فروش آن است. این مهلت برای کالاهای وارد شده از طریق هوایی ۲ ماه و برای دیگر روش‌های حمل و نقل، مانند زمینی و دریایی، ۴ ماه است.

کالای مرجوعی (Returned Goods)

کالاهای مرجوعی به اقلامی گفته می‌شود که پس از ورود موقت به یک کشور یا ورود اولیه به دلایلی به‌عنوان غیرمجاز یا ممنوع اعلام می‌شوند. این وضعیت ممکن است به دلایل مختلفی از جمله پایان دوره موقت واردات یا تشخیص عدم تطابق کالاها با مقررات، استانداردها، یا مجوزهای مورد نیاز، رخ دهد.

موقعیت‌های متداولی که کالاها به‌عنوان مرجوعی شناخته می‌شوند عبارتند از:

1. واردات موقت: کالاهایی که برای مدت محدودی به‌طور موقت وارد کشور شده‌اند و پس از پایان دوره مقرر، بازگردانده می‌شوند. این مورد اغلب برای اقلامی که به منظور شرکت در نمایشگاه‌ها یا رویدادهای خاص وارد می‌شوند، رخ می‌دهد.
2. کالاهای غیرمجاز یا ممنوع: اقلامی که به دلیل محدودیت‌های قانونی یا عدم برخورداری از مجوزهای لازم، ورودشان به کشور غیرمجاز تشخیص داده می‌شود و نیاز به بازگشت به مبدا دارند.
3. عدم تطابق با مقررات: کالاهایی که با استانداردهای لازم یا الزامات صدور مجوز مطابقت ندارند، ممکن است به عنوان مرجوعی شناخته شده و مجبور به بازگشت شوند.

فرآیند رسیدگی به کالاهای مرجوعی، بازگرداندن آن‌ها به کشور مبدا یا اقدامات دیگر مطابق با مقررات گمرکی است. این روند نیاز به هماهنگی دقیق بین گمرک، واردکنندگان و صادرکنندگان دارد تا مطمئن شود که تمام اسناد و مدارک لازم فراهم و مطابق با قوانین عمل می‌شود.

برای شرکت‌هایی که در تجارت بین‌المللی فعالیت می‌کنند، آشنایی و مدیریت صحیح این فرآیند بسیار اهمیت دارد، زیرا شامل رعایت قوانین و پروتکل‌های خاص گمرکی می‌شود. کالاهای مرجوعی بخشی از فرآیندهای گسترده‌تری هستند که به تنظیم و کنترل تجارت بین‌المللی کمک می‌کنند.

کراس استافینگ (cross stuffing) چیست؟

کراس استاف یکی از روش های حمل و نقل دریایی محصوب میشود. در کراس استافینگ گاهی محموله داخل یک کانتینر را با کانتینری دیگر عوض میکنند و یا خود کانتینر از یک کشتی به کشتی دیگر انتقال داده میشود. از این روش برای رها شدن از یک سری مشکلات در امور واردت و صادرات استفاده میشود.

در این باره بیشتر مطالعه بفرمایید: کراس استاف چیست؟

ترانشیپ (Trans-shipment) چیست؟

ترانشیپ به فرآیند جابجایی کالاها از یک وسیله حمل و نقل به وسیله‌ای دیگر در طول مسیر حمل اطلاق می‌شود. این روش به دلایل مختلفی از جمله دور زدن تحریم‌های موجود علیه کشور مقصد یا کاهش هزینه‌های حمل و نقل مورد استفاده قرار می‌گیرد.

فرآیند انتقال کالا ممکن است شامل جابجایی از یک نوع وسیله حمل (مانند کشتی، کامیون یا قطار) به نوع دیگری باشد. این جابجایی معمولاً در هاب‌های حمل و نقل، بنادر، یا مراکز لجستیکی که برای جابجایی بین وسایل حمل و نقل مختلف مجهز شده‌اند، انجام می‌شود.

در حالی که ترانشیپ می‌تواند از نظر اقتصادی و برنامه‌ریزی لجستیک استراتژیک سودمند باشد، توجه به پیامدهای قانونی و مقرراتی آن ضروری است.

کسب‌وکارهایی که در حمل و نقل بین‌المللی فعالیت می‌کنند، باید با قوانین و مقررات مربوط به تجارت بین‌المللی آشنا باشند و از آنها تبعیت کنند تا از بروز مشکلات یا پیچیدگی‌های قانونی احتمالی جلوگیری شود.

در صورت تمایل به مطالعه بیشتر به صفحه ترانشیپ کالا مراجعه نمایید.

بیمه حمل و نقل بار (Shipping Insurance)

بیمه حمل و نقل بار یکی از مفاهیم کلیدی در گمرک است و به‌عنوان سندی معتبر برای پوشش بیمه‌ای کالاهای ارسال‌شده عمل می‌کند. در واردات و صادرات، داشتن بیمه برای کالاها یک ضرورت اساسی است.

بیمه‌نامه حمل و نقل بار که توسط شرکت‌های بیمه داخلی یا خارجی صادر می‌شود، اغلب غیرقابل انتقال است و پوشش‌های بیمه‌ای را به‌طور خاص برای طرف بیمه‌شده تضمین می‌کند.

گواهی بیمه نمایانگر تدابیر حفاظتی است که برای کالاهای در حال حمل اتخاذ شده‌اند. این سند تعهد شرکت بیمه را برای جبران خسارت در صورت وقوع حوادث یا آسیب‌دیدگی کالاها در طول حمل و نقل تأیید می‌کند.

بیمه حمل و نقل بار برای محافظت از منافع مالی افرادی که در تجارت کالاها مشارکت دارند طراحی شده است و ریسک‌های ذاتی مرتبط با حمل و نقل کالاها از مرزهای بین‌المللی را پوشش می‌دهد.

پوشش بیمه‌ای کالاها نه‌تنها یک اقدام پیشگیرانه است، بلکه تعهدی قراردادی از سوی شرکت بیمه برای جبران خسارت‌ها در صورت وقوع حوادث ناگوار است.

در صورت وقوع هرگونه خسارت یا گم شدن کالاها، شرکت‌های بیمه موظف به پرداخت غرامت هستند. این نوع حفاظت مالی به کاهش ریسک‌ها در تجارت بین‌المللی کمک کرده و از منافع مالی طرف‌های درگیر محافظت می‌کند.

بیمه حمل و نقل دریایی (Maritime Insurance) چیست؟

بیمه حمل و نقل دریایی (Maritime Insurance) نوعی پوشش بیمه ای است که به جبران خسارات مربوط به انتقال کالا و مسافران از طریق دریا اختصاص دارد.

این نوع بیمه خساراتی را که ممکن است در حین حمل کالاها به دلیل حوادث دریایی رخ دهد، پوشش می دهد.

شرکت بیمه حمل و نقل دریایی متعهد می شود که خسارات ناشی از حوادثی مانند تصادف، آتش سوزی، غرق شدن یا از بین رفتن بار را جبران کند.

البته، مواردی مانند فساد کالا، کهنگی کشتی، و جنگ از این پوشش مستثنی هستند. این نوع بیمه تا 60 روز پس از تخلیه کالا در بندر مقصد معتبر است.

اگر قصد دارید در این باره بیشتر مطالعه بفرمایید: بیمه حمل و نقل دریایی

کارت بازرگانی (business card) چیست؟

کارت بازرگانی یک سند معتبر است که هویت تجاری دارنده آن را مشخص می‌کند و نشان‌دهنده مشارکت قانونی و رسمی فرد یا شرکت در فعالیت‌های تجاری و اقتصادی است. داشتن این کارت برای افرادی که در حوزه‌های مختلف بازرگانی و اقتصادی فعال هستند، ضروری است.

این کارت به‌عنوان ابزاری کلیدی برای بازرگانان و سایر حرفه‌ای‌ها عمل می‌کند و به آن‌ها اجازه می‌دهد تا به‌صورت قانونی در تعاملات تجاری و اقتصادی شرکت کنند. بدون داشتن این کارت، انجام فعالیت‌های تجاری در چارچوب قانونی می‌تواند برای افراد دشوار باشد.

کارت بازرگانی نه تنها اعتبار و قانونی بودن یک تجارت را تأیید می‌کند، بلکه به‌عنوان ابزاری برای شناسایی در جامعه تجاری نیز عمل می‌کند. این کارت اطلاعات مهمی درباره وضعیت تجاری دارنده ارائه می‌دهد و به تسهیل ارتباطات و همکاری‌ها با سایر نهادهای تجاری کمک می‌کند.

در واقع، کارت بازرگانی در ایران نشانگر تعهد به فعالیت در چارچوب‌های قانونی است. این کارت اعتبار و اطمینان در معاملات تجاری را افزایش می‌دهد، زیرا نشان می‌دهد که دارنده آن به‌صورت رسمی و مجاز در فعالیت‌های اقتصادی کشور مشارکت دارد.

برای افرادی که قصد دارند در بازار پویا و پیچیده ایران موفق شوند، این کارت به‌عنوان یک ابزار حیاتی در پروتکل‌های تجاری عمل می‌کند.

سیاهه تجاری (Commercial Invoice)

سیاهه تجاری، که توسط فروشنده تنظیم و به خریدار ارائه می‌شود، یکی از اسناد اصلی در تجارت بین‌المللی است. این سند به‌عنوان یک گزارش دقیق از مشخصات و ویژگی‌های کالاهای مورد معامله عمل می‌کند.

سیاهه تجاری نه‌تنها کالاها را توصیف می‌کند، بلکه هزینه‌های مربوط به آن‌ها را نیز مشخص کرده و به حساب خریدار منظور می‌کند.

این سند شامل اطلاعات کلیدی مانند جزئیات فروشنده و خریدار، مشخصات دقیق کالاها، وزن محموله‌ها، جزئیات قیمت‌گذاری، و شرایط پرداخت است.

سیاهه تجاری به‌طور ویژه جنبه مالی معامله را پوشش داده و شفافیت کاملی از هزینه‌های مربوط به کالاهای خریداری شده ارائه می‌دهد.

کریر (carrier)

کریر (Carrier) به معنای حمل کننده، یکی از انواع حمل و نقل بین‌المللی است که مسئولیت جابه‌جایی کالاها از کشوری به کشور دیگر را بر عهده دارد. این نوع حمل و نقل ممکن است به صورت زمینی، هوایی، دریایی یا ترکیبی از این روش‌ها انجام شود.

معمولاً قراردادی بین شرکت کریری و صاحب کالا یا شرکت فورواردری منعقد می‌شود که در آن تمامی شرایط و الزامات حمل و نقل ذکر شده است. شرکت کریری به عنوان یک شخص حقوقی، متعهد به اجرای عملیات حمل و نقل بین‌المللی طبق قرارداد می‌شود.

فورواردر (forwarder)

فورواردر (Forwarder) شخص یا شرکتی است که به عنوان واسطه بین صاحب کالا و شرکت حمل و نقل عمل می‌کند. وظایف فورواردر شامل هماهنگی برای بسته‌بندی، بارگیری، انبارداری، تخلیه و ترانزیت بار است.

فورواردر همچنین مسئول اخذ مجوزها و تأمین اسناد لازم برای حمل و نقل و رفع مشکلات گمرکی می‌باشد. این نقش واسطه‌ای باعث می‌شود که فرآیند حمل و نقل بین‌المللی به‌صورت روان و مطابق با قوانین انجام شود و صاحب کالا بتواند اطمینان حاصل کند که محموله به مقصد نهایی خواهد رسید.

در صورت تمایل به مطالعه بیشتر در این باره، می توانید به صفحه فورواردر کیست؟ مراجعه نمایید.

کاپوتاژ (cabotage)

کاپوتاژ یا کران بری، فرایندی است که در ان کالا از یک گمرک در کشور به گمرک دیگر در همان کشور انتقال داده می‌شود. اصطلاح “کاپوتاژ” یا “کابوتاژ” (Cabotage) که ریشه در زبان فرانسوی دارد، به معنای حرکت در طول سواحل است.

کاپوتاژ در حمل‌ونقل به جابه‌جایی کالاها یا مسافران در داخل یک کشور توسط یک شرکت خارجی اشاره دارد. در ابتدا، این اصطلاح به انتقال دریایی کالاها محدود می‌شد، اما امروزه برای حمل‌ونقل هوایی، ریلی و جاده‌ای نیز استفاده می‌شود.

چارتر (charter)

چارتر به معنای اجاره تمام کشتی یا هواپیما برای حمل و نقل کالا است. واژه “چارتر” (Charter) که دارای تاریخچه‌ای طولانی است، به طور کلی به سندی اشاره دارد که توسط یک مقام معتبر صادر می‌شود.

در زمینه حمل‌ونقل دریایی و هوایی، چارتر به معنای قراردادی است که بر اساس آن، یک دارایی یا حق مشخص برای یک دوره زمانی معین و با یک هدف خاص از چارتر دهنده به چارتر گیرنده انتقال داده می‌شود.

تعریف بالا مشابه با قراردادهای اجاره‌ای است که منافع یک مال را برای مدت معین به مستاجر منتقل می‌کند.

در این باره بیشتر مطالعه بفرمایید: کشتی چارتر

کلام آخر درباره اصطلاحات بازرگانی و گمرکی

اصطلاحات بازرگانی و گمرکی تنوع بالایی دارند اما ما در این بخش به ۴۵ اصطلاح مهم و پرکاربرد بازرگانی اشاره کردیم.

تسلط بر اصطلاحات گمرکی برای موفقیت در تجارت و ارتباط با دیگر تاجران، به افراد فعال در زمینه تجارت و بازرگانی توصیه می‌شود.

همچنین به منظور عملکرد بهتر و قوی‌تر تاجران در نحوه انعقاد قراردادها و ارتباطات خود، معادل انگلیسی هر یک از اصطلاحات نیز در این مقاله ذکر شده است.

امیدواریم که این مقاله نیز برای شما مفید واقع شده باشد.